Yakın Plan: İran Sinemasından Bir Başyapıt

Görsel Kaynak: wikimedia.org

Yakın Plan: İran Sinemasından Bir Başyapıt

Sinema insanın vücudunda nüfus etmiş dertleri, kederleri, acıları haykırmak ve bunu tüm dünyaya göstermek için bulunmaz sanat dallarından biridir. Karelere sıkıştırılmış duygular, aşınmış fikirler, yaşanmış sıkıntıları ekranda görebilirsiniz. Dünyanın bir ucundaki insanların duygu ve düşünceleri oturduğunuz yerden ürpertebilir sizi. İşte film yapmak budur. Bir bağ kurmak seyirciyle.

İran sinemasının izlediğim her filminde bende bu hisleri yaşatır. Gerçekçilik ve olanı abartısız insanın yüzüne vurmasıyla evrensel bir sinema olmayı başarmıştır. Film çekmenin hükümet tarafından koyulan katı kurallarıyla oldukça zor olduğu bir ülkede bu başarı muhakkak ki yetiştirdiği yönetmenlerin cesareti ve azimlerinden kaynaklanmaktadır. Çektiği filmlerle cezaevine girip film çekmesi yasaklanan Cafer Penahi'nin gizlice çektiği filmi usb ile bir pastanın içine koyarak yurtdışına göndermesi ve daha bu sene yasak olmasına rağmen çektiği Taxi Tahran filmleri herhalde bu cesaret ve azme yeterli örnektir. Ve sizlere bu yazıda İran'ın vatandaşı olmasından şeref duyması gereken usta yönetmen Abbas Kiyarüstemi'den ve onun tabiriyle "gözbebeğim" diyerek andığı Yakın Plan filminden bahsedeceğim.

$ads={1}

Hüseyin Sabzian adlı sinema aşığı bir adam kendini ünlü yönetmen Muhsin Mahmelbaf olarak bir aileye tanıtır ve onları yeni çekeceği filminde oynatacağını söyler ve film için para ister. Bundan kuşkulanan aile polislere haber verir ve Sabzian tutuklanır. Sorgu zamanı başlar. 

Görsel Kaynak: sinefesto.com

Yarı belgesel olarak adlandırılabilecek olan bu filmde anlatılan hikaye gerçek bir olaydır ve filmde oynayan kişilerde gerçekte bu olayı yaşamış insanlardır. Filmde sorgu sahnesindeki görüntüler gerçek görüntülerken bazı sahnelerde bu olaydan sonra davacı aile ve davalı Hüseyin Sabzian tarafından bir kurgu içinde oynanmıştır. Abbas Kiyarüstami filmin kurgusunu o kadar güzel yapmışki kurgu ile gerçekliği ayırt etmek bazen zor oluyor. Gerçeklikle kurguyu karıştırarak alışkın olduğumuz sinema anlayışının dışına çıkıyor.

Uluslararası bir çok ödül alan ve Avrupa'da gösterilen Yakın Plan, Jean Luc Godard ve Martin Scorsese gibi bir çok ünlü yönetmence övgülere layık görülmüştür. İran İslam Devrimi'nden sonra bir çok İranlı yönetmenin yaptığı gibi ülkeden ayrılma teşebbüsünde bulunmayarak İran sinemasına Kirazın Tadı, Yakın Plan gibi başyapıtlar vererek İran sinemasını öne çıkaran yönetmenlerden biri olmuştur. Scorsese tarafından "Kiyarüstemi, sinemadaki en üst düzey sanatsal yeteneği temsil ediyor" gibi pek çok yönetmen tarafından övgü alan Altın Palmiye'li bu yönetmenin "gözbebeğini" izlemenizi şiddetle tavsiye ediyorum.

Yazıma doğallığı ve samimiyetiyle gönlümü fetheden Hüseyin Sabzian'ın bir sözüyle nokta koymak istiyorum.

"Benim için sanat insanın içindekileri dışarı vurmasıdır." Hüseyin Sabzian

Sinema ile kalın. 

Yazarın diğer yazıları için tıklayınız.